De pandemische crisis van het COVID-19-virus, zowel in Europa als internationaal, heeft zowel de gezondheid als de veiligheid van mensen en de samenleving op de proef gesteld. Het dagelijkse leven van iedereen is veranderd door de beperkende maatregelen om verspreiding van het virus tegen te gaan. Onze sociale contacten en communicatie met onze families, vrienden en geliefden zijn aangetast, en onze dagelijkse gewoonten, onze werktijden en werkplekken, onze manier van omgaan met overheidsdiensten en onze manieren van plezier maken en amusement zijn sterk aangetast. De periode van de COVID-19-pandemie veroorzaakte weliswaar snelle ontwikkelingen op het gebied van het gebruik van digitale en online omgevingen op het gebied van transacties, diensten, entertainment en kunst, terwijl het gebrek aan face-to-face contact het sociale isolement vergroot en de psychologische en emotionele welbevinden van een groot deel van de samenleving beïnvloed.
Maar wat ons als mens allemaal bijzonder maakt, is het delen van deze emoties, positief en negatief, van passie en van onze gedachten, van hoop of angst die ontstaan in tijden van crisis en uitdaging. Juist deze uitdrukking die door kunst naar voren komt en ons allemaal verbindt, heeft zich in de tijd van de pandemie en vandaag moeten aanpassen aan nieuwe digitale omgevingen, tools en media, en daarmee aan artiesten en kijkers/luisteraars of publiek in het algemeen.
Wat gebeurde er echter met deze aanpassing in tijden van pandemie? Hoe werd het werk van kunstenaars en aspirant-kunstenaars beïnvloed? Hoe beïnvloedde het de manier waarop ze hun artistieke creaties produceerden, de manier waarop ze communiceerden met het publiek en de in veel gevallen noodzakelijke live optredens of tentoonstellingen? En wat gebeurde er in het bijzonder met die categorieën kunstenaars of aspirant-kunstenaars in Europese landen die behoren tot kwetsbare en achtergestelde groepen die al met uitdagingen en problemen in hun dagelijks leven te maken hadden? Met welke problemen werden ze geconfronteerd en worden ze nog steeds geconfronteerd bij de aanpassing aan digitale media? Hoe klaar waren de Europese landen en hun beleid voor de overgang naar een uitsluitend digitale wereld in de kunsten? Welke vaardigheden en kennis missen kunstenaars om deze digitale uitdaging aan te gaan? En welke digitale modi hebben de voorkeur van het brede en uiteenlopende consumentenpubliek in verschillende Europese landen?
Al het bovenstaande is het onderwerp van het in kaart brengen van de eerste fase van het Digi Helicon-project om een educatieve methodologie en handboek te ontwikkelen voor capaciteitsopbouw van kunstenaars en aspirant-kunstenaars om het digitale tijdperk het hoofd te bieden. In het kader van het Digi Helicon-project hebben de partners uit zeven (7) Europese landen [Duitsland, Frankrijk, Italië, Griekenland, Cyprus, België en Nederland] in de periode februari-mei 2023 een uitgebreide deskresearch uitgevoerd naar het beleid van de Europese landen die deelnemen aan het project ter ondersteuning van de digitalisering van de kunsten en de opleiding van kunstenaars over kwesties die verband houden met de aanpassing van hun levensonderhoud en artistieke behoeften en vaardigheden in het nieuwe digitale tijdperk. Tegelijkertijd onderzocht deze mapping goede praktijken en casestudy’s die in Europese landen zijn uitgevoerd voor de capaciteitsopbouw van kunstenaars en hun ondersteuning voor de best mogelijke aanpassing aan de nieuwe digitale behoeften. Daarnaast hebben ten minste 275 mensen deelgenomen aan het in kaart brengen van het veld, ofwel kunstenaars en aspirant-kunstenaars uit kwetsbare en kansarme groepen [137 mensen], ofwel consumenten van kunstwerken en diensten [138 mensen] uit alle deelnemende projectlanden via interviews/focusgroepen. en online vragenlijsten. Het in kaart brengen resulteerde in bruikbare bevindingen in 7 nationale rapporten die op hun beurt het DIGI HELICON transnationale rapport samenstelden over bestaand beleid en de behoeften aan capaciteitsopbouw van kunstenaars en aspirant-kunstenaars over kwesties van aanpassing aan het nieuwe digitale tijdperk. Tegelijkertijd werd een lijst met ten minste 19 goede praktijken en 12 casestudy’s ontwikkeld om de digitalisering van de kunsten en de opleiding van kunstenaars te ondersteunen bij het aanpassen van hun levensonderhoud en artistieke behoeften en vaardigheden aan het nieuwe digitale tijdperk.